Charles Mingus jr. (Nogales (militaire basis, Arizona), 22 april 1922 – Cuernavaca (Mexico), 5 januari 1979) was een Afro-Amerikaanse contrabassist, pianist, componist en orkestleider die met name in de late jaren vijftig en de vroege jaren zestig een van de toonaangevende figuren in de jazz was.
Kenmerkend voor het werk van Mingus is de combinatie van in de big band- en rhythm and blues-traditie gewortelde arrangementen met bebop-achtige improvisaties. Zijn band vormde de springplank voor jazzvernieuwers als Eric Dolphy en Rahsaan Roland Kirk.
Het album The Black Saint and the Sinner Lady (1963) wordt door velen als Mingus’ meesterwerk beschouwd. Mingus Ah-um (1959) en Mingus Mingus Mingus Mingus Mingus (1963) zijn toegankelijke kennismakingen met zijn werk.
Charles Mingus stond bekend als een grillige, soms opvliegende persoonlijkheid die periodes van manische bedrijvigheid afwisselde met maandenlange lethargie. Hij wordt wel beschouwd als de aanstichter van de vooral onder rock ‘n’ roll-artiesten populair geworden gewoonte om op het podium muziekinstrumenten te vernielen. (De leden van de rockgroep The Animals zouden dit gedrag hebben gekopieerd van een Mingus-optreden dat zij bijwoonden.)
Charles Mingus overleed op 56-jarige leeftijd.